Onlangs las ik een artikel, The art of being me, over de kunst van jezelf zijn. De strekking van het artikel is dat ieder mens uniek is in zijn expressie, de manier waarop iemand dingen doet. Het maakt niet uit of het gaat om koken, praten of werken. Hoewel we wel allemaal een identieke essentie hebben, een essentie die ons ook verbindt.
Maar hoeveel mensen durven echt trouw te zijn aan wat ze voelen en vanuit daar ook spreken en handelen? Hoe vaak letten we niet op hoe anderen het doen? Gaan we niet andere mensen kopiëren en nemen we het gedrag van zogenaamde rolmodellen over? Of gaan we leven vanuit overtuigingen, idealen en vooral plaatjes die de maatschappij op ons afstuurt?
Durf jij je expressie te tonen? Uniek te zijn?
Het is net als met kunst. Denk aan de ‘grote meesters’, de schilders die nieuwe bewegingen hebben geïnitieerd en bekend zijn door hun meesterwerken (Mona Lisa, De Nachtwacht, Guernica etc.). Die zijn uniek. En niet door hun perfectie. Alle anderen die dat probeerden na te doen zijn toch niet echt hetzelfde, omdat het niet hun unieke expressie was. Het lijkt er misschien op, maar het mist de essentie van de grote meester.
Een ander voorbeeld is koken. Hoeveel mensen koken echt volledig op gevoel en durven zonder recept te werken? Hoeveel mensen volgen de diëten of voedingsadviezen van zogenaamde experts of beroemdheden op? Adviezen en diëten die wellicht voor die mensen goed werken, maar wie zegt dat ze ook voor jou werken?
Wij zijn allemaal uniek in onze expressie. Als we maar op onze eigen manier expressie durven te geven. Dan wordt onze expressie kunst.
Bedrijven als stukken kunst
En toen dacht ik: geldt dat niet ook voor bedrijven? Een bedrijf is niet een gebouw met producten en diensten, een bedrijf is allereerst een verzameling van mensen. En al deze mensen zijn uniek. En wanneer al deze mensen trouw durven te zijn aan hun expressie – in doen, zeggen, schrijven en zelfs denken – dan heb je toch ook unieke bedrijven?
Maar ergens gaat het dan heel erg mis. Want waarom lijken zoveel bedrijven zo erg op elkaar? En waarom proberen bedrijven elkaar te kopiëren? Waarom bestaat er überhaupt concurrentie? Hoe komt het dat het in vele bedrijfstakken enkel om prijs gaat?
Waarom zijn niet alle bedrijven kunst, die op hun eigen, unieke manier iets bijdragen aan deze maatschappij? En daardoor niet te kopiëren zijn, zodat een klant ook duidelijk verschillen ziet en op veel meer dan alleen prijs kan beslissen? Zou je misschien innovatie als een stuk kunst kunnen zien?
Waarom zoveel bedrijven op elkaar lijken
Voor bedrijven geldt hetzelfde als voor mensen: hoeveel mensen durven echt een leven te leiden waarin ze trouw zijn aan wat zij zelf voelen en denken? Wel in de wereld staan, maar zich daar niet door laten leiden? Dat zijn vaak de groten der aarde, de rolmodellen of op kleiner niveau, mensen die voorbeelden zijn voor hun omgeving.
De bedrijven die zich daaraan onttrekken kennen we allemaal: Apple, Google, Coolblue, HelloFresh, maar ook Randstad (bij de start). Allemaal bedrijven, of beter gezegd één of een paar mensen, die met unieke ideeën iets wilde doen voor de wereld, voor de maatschappij of “gewoon” voor klanten. Ik heb niet het idee dat, bijvoorbeeld, Pieter Zwart van Coolblue fundamenteel de wereld wil verbeteren, maar hij heeft wel een enorme passie om echt iets goeds te doen voor klanten en dat continu met een enorm commitment te willen verbeteren. Dat maakt hem, en dus heel CoolBlue, uniek.
Maar, waar het gaat het dan mis bij bedrijven die helemaal niet als uniek worden gezien? Het gaat mis omdat er niemand, en dan vooral op directieniveau, echt uniek durft te zijn. En daarmee ook geen voorbeeld kan zijn voor de medewerkers.
Mijn overtuiging is dat iedereen een leider is. In de praktijk is het nu vaak nog zo dat een directie sterk bepalend is voor de koers van het bedrijf en dus bepaald of een bedrijf uniek is of niet. Maar dat hoeft niet: één medewerker die opstaat met een briljant idee en daarmee naar de directie gaat, kan ook het verschil maken.
Durf authentiek te zijn en anderen te inspireren.
Bedrijven zijn opgebouwd uit mensen. Een directie bestaat uit mensen. Als een directie, al is het maar één persoon uniek durft te zijn, authentiek is, ontstaat er al een uniek bedrijf. Steve Jobs is hier een goed voorbeeld van. Hoewel hij een nare man bleek te zijn, dus geen rolmodel wat mij betreft, durfde hij wel anders te zijn en zijn expressie, zijn ideeën, zijn visie te tonen. Ook al ging het in tegen ‘de markt’ en wat ‘de concurrenten’ deden. Hij trok zich ook niks aan van wat de concurrenten zeiden. Mooi voorbeeld tijdens de lancering van de eerste iPhone, was de opmerking van Steve Balmer – destijds CEO van Microsoft – die breed in de pers zei dat “niemand een telefoon zou gaan kopen van 600 dollar”. We weten allemaal hoe het met de iPhone is gegaan na de lancering.
Eén persoon die uniek durft te zijn, inspireert andere mensen om dat ook te zijn. En dan, als het goed is, niet om die ene man of vrouw te kopiëren, maar door zelf ook weer uniek te zijn.
Vergeet de concurrentie en kijk vooral naar wat jullie bedrijf uniek maakt
Wat betekent dit voor jouw concurrentiepositie? Je hebt geen concurrenten meer, want je bent, jullie zijn, niet te kopiëren. En zo kan jij, met jouw bedrijf, met jouw collega’s, die grote meester worden op jouw niveau in het bedrijfsleven. Daarmee komt ook de vervolgvraag: hoe ziet dat er dan in de praktijk voor mijn bedrijf uit? Welke stappen moet ik zetten om zo’n uniek bedrijf te worden?
En hoe ziet jouw concurrentiepositie eruit? Wat mij betreft zet iedereen vanaf nu een grote streep door het woord ‘concurrentie’. Tijd om niet meer naar buiten te kijken, naar je concurrenten, maar naar binnen. Kijk naar datgene wat jou, wat jullie, uniek maakt. Jullie talenten, jullie passie en wat je daarmee kan bijdragen aan een andere of betere wereld. En uit dat naar de wereld!
Bepaal het hogere doel van jullie bedrijf
Dit alles leidt ons naar de vraag: wat is ons hogere doel in deze wereld? Een mooi onderwerp voor een volgend blog. Het hogere doel van je bedrijf, is immers de start van een positie waarin concurrentie niet bestaat.
En hoe kijk jij de tegen ‘concurrentiepositie’ van jouw bedrijf aan? Wat doe jij om jouw bedrijf uniek te maken? En uit de stroom te stappen, waarin prijs bepalend is?
Ik ben benieuwd.
